Sau nhiều giờ làm việc trước màn hình, rất nhiều người cảm thấy đầu bắt đầu nặng, vùng chẩm gáy căng tức nhẹ, mắt mờ tạm thời và khả năng tập trung suy giảm rõ rệt vào cuối ngày. Ban đầu, các triệu chứng này có thể đến rồi đi nhanh sau khi nghỉ ngơi, nhưng khi lặp lại thường xuyên, chúng phản ánh một vấn đề sâu hơn liên quan đến tuần hoàn máu não — đặc biệt phổ biến ở dân văn phòng, những người dành phần lớn thời gian trong ngày với tư thế ngồi bất động và căng thẳng tinh thần kéo dài. Dưới đây là cơ chế cũng như mẹo cải thiện tuần hoàn não cho dân văn phòng
Cơ chế sinh lý: Tại sao tuần hoàn não dễ bị ảnh hưởng khi làm việc văn phòng?
Não bộ chỉ chiếm 2% khối lượng cơ thể nhưng lại tiêu thụ đến hơn 20% lượng oxy và máu tuần hoàn mỗi phút. Mọi sự duy trì chức năng trí tuệ, sự tỉnh táo và khả năng xử lý thông tin đều phụ thuộc vào dòng máu giàu oxy liên tục nuôi dưỡng não.
Khi ngồi làm việc, nhất là trong môi trường văn phòng, vùng cổ gáy đóng vai trò như “cửa ngõ” điều tiết máu lên não. Động mạch đốt sống – nền (vertebrobasilar system) đi xuyên qua các đốt sống cổ để lên nuôi não sau và thân não. Trong khi đó, động mạch cảnh trong cung cấp máu cho vỏ não phía trước.
Khi duy trì tư thế ngồi cúi đầu nhẹ, vai gập về trước suốt nhiều giờ, cổ bị kéo ra trước vô thức, các cơ vùng gáy như cơ thang trên, cơ bán gai đầu, cơ chẩm trở nên căng cứng. Chính tình trạng co cơ mạn tính này làm giảm độ mềm dẻo của các đoạn động mạch cổ, khiến lưu lượng máu lên não dao động nhẹ. Điều này tuy không gây thiếu máu não cấp tính ngay lập tức, nhưng lại tạo ra trạng thái “thiếu máu não nhẹ kéo dài”, gây cảm giác nặng đầu, giảm tập trung, mờ mắt và đôi khi là đau đầu vùng chẩm.
Mối liên hệ giữa thần kinh thực vật và tuần hoàn não trong giờ làm việc căng thẳng
Song song với vấn đề cơ học vùng cổ gáy, trạng thái căng thẳng tâm lý thường trực khi làm việc cũng khiến hệ thần kinh giao cảm bị kích thích mạn tính. Khi hệ giao cảm tăng hoạt, các mạch máu nhỏ vùng não có xu hướng co nhẹ, nhịp thở nhanh nông hơn, huyết áp dao động không ổn định, từ đó càng làm giảm lượng máu thực sự đến vùng não sâu.
Về lâu dài, sự phối hợp rối loạn giữa thần kinh thực vật và cơ học tuần hoàn cổ gáy khiến người làm việc văn phòng rơi vào trạng thái “đầu óc nặng dần về chiều”, khả năng tập trung suy giảm nhanh khi công việc kéo dài đến cuối ngày.
Biểu hiện sớm cho thấy tuần hoàn não bắt đầu bất ổn ở dân văn phòng
Người bệnh ban đầu thường chỉ cảm thấy hơi nặng đầu, mất tập trung khi đọc tài liệu hoặc làm việc chi tiết trong thời gian dài. Nhưng dần dần, các biểu hiện như hoa mắt thoáng qua khi đứng dậy, chóng mặt nhẹ khi xoay cổ nhanh, nhìn mờ khi rời mắt khỏi màn hình, và mỏi mắt nhanh hơn bình thường bắt đầu xuất hiện.
Khi tình trạng tiếp diễn lâu dài, giấc ngủ bắt đầu chập chờn, người bệnh khó đi sâu vào giấc ngủ hoặc dễ tỉnh giấc giữa đêm. Về lâu dài, cảm giác mệt mỏi thần kinh kéo dài dù ngủ đủ giờ là dấu hiệu cho thấy tuần hoàn não đã bước sang giai đoạn rối loạn chức năng rõ rệt.
Vì sao dân văn phòng dễ bị rối loạn tuần hoàn não hơn các nhóm khác?
Môi trường làm việc văn phòng đặc thù với việc ngồi lâu, màn hình máy tính đặt lệch tầm mắt, không gian kín với hệ thống điều hòa liên tục, ánh sáng nhân tạo, áp lực công việc kéo dài đã tạo thành điều kiện lý tưởng cho hội chứng tuần hoàn não suy yếu dần. Mỗi yếu tố đơn lẻ có thể không gây ảnh hưởng ngay lập tức, nhưng sự cộng gộp kéo dài chính là yếu tố then chốt làm giảm hiệu suất oxy hóa não bộ mạn tính.
Hệ lụy nguy hiểm nếu không nhận diện và điều chỉnh sớm
Nếu quá trình rối loạn tuần hoàn não không được điều chỉnh từ sớm, người bệnh dần mất dần sự nhạy bén trí tuệ, giảm tốc độ xử lý thông tin, suy giảm trí nhớ ngắn hạn. Một số trường hợp có thể chuyển sang đau đầu vùng chẩm mạn tính, ù tai nhẹ, tăng nguy cơ rối loạn thần kinh thực vật mạn tính rất khó hồi phục về sau.
Mẹo phục hồi và cải thiện tuần hoàn não ngay trong môi trường làm việc
Điều đầu tiên cần điều chỉnh chính là tư thế làm việc. Màn hình máy tính cần đặt ngang tầm mắt để hạn chế cúi đầu. Ghế làm việc cần hỗ trợ đủ thắt lưng để tránh việc ngồi rụt người về trước. Việc duy trì thẳng trục cổ – vai – lưng giúp các mạch máu vùng đốt sống cổ không bị gập vặn khi làm việc.
Trong quá trình làm việc, người làm văn phòng nên thiết lập các chu kỳ nghỉ vi mô mỗi 45 phút. Mỗi lần nghỉ, việc vươn cổ nhẹ về sau, ngửa đầu, xoay cổ trái phải, kéo giãn vai sẽ giúp vùng cổ gáy giải phóng áp lực tạm thời, giúp máu lưu thông lên não ổn định hơn.
Song song đó, bài tập hít thở bụng sâu 5 phút mỗi ngày sau giờ làm việc sẽ giúp hệ thần kinh thực vật tái lập nhịp điều chỉnh co mạch mềm dẻo hơn, giảm co thắt mạch máu não nhỏ do stress.
Hỗ trợ thư giãn mô mềm vùng cổ gáy bằng trị liệu nhiệt sâu
Vùng cơ chẩm gáy khi đã căng mạn tính rất khó tự mềm ra hoàn toàn. Việc sử dụng thiết bị massage nhiệt trị liệu như Buheung MK-332 giúp làm mềm sâu các cơ quanh động mạch đốt sống cổ, giải phóng áp lực lên thành mạch máu não, từ đó tăng lưu lượng máu giàu oxy nuôi vùng vỏ não sau những ngày làm việc căng thẳng.
Khi nào cần can thiệp chuyên sâu về tuần hoàn não?
Nếu các triệu chứng mệt đầu, giảm trí nhớ, hoa mắt nhẹ, đau đầu chẩm kéo dài trên 3 tháng bất chấp các điều chỉnh tư thế – sinh hoạt, người bệnh cần được kiểm tra chuyên sâu bằng các phương pháp đo lưu lượng tuần hoàn não qua siêu âm Doppler động mạch cảnh – đốt sống, kết hợp đánh giá chức năng thần kinh thực vật kiểm soát co giãn mạch máu não.
Kết luận
Tuần hoàn não ở dân văn phòng rất dễ bị tổn thương âm thầm dưới áp lực ngồi lâu – tư thế xấu – căng thẳng mạn tính. Nếu được nhận diện sớm và điều chỉnh từ tư thế, vận động nhẹ nhàng trong giờ làm việc, phục hồi thần kinh thực vật qua bài tập thở và massage mô mềm cổ gáy, não bộ sẽ luôn duy trì khả năng tỉnh táo, tập trung và làm việc hiệu quả cao dù công việc căng thẳng liên tục.
ĐƯỢC TÌM KIẾM NHIỀU NHẤT